کافکانین وصیت‌نامه‌سی

(فرانتس کافکانین دوغوم گونو موناسیبتینه گؤره اونون وصیت‌نامه‌سین اؤز دیلیمیزده، حوضورلاریزا چاتدیریرام؛ اومارام به‌یه‌نمیش اولاسیز)

---

 

عزیزیم ماکس، یقین کی، بو دفعه من آرتیق یاتاقدان قالخا بیلمه‌یه‌جم؛ بیر آی ایچینده معروض قالدیغیم حسبه‌دن سونرا آغ جییریمین ایلتیهابی بوتؤولوکله اولاناقلی‌دیر. بو باره‌ده یازماغیمدان اولارغی ائتکی‌یه مالیک اولسا دا بیله ستلجمین قاباغینی آلماقدا باشاریسیز دیر.

تؤره‌نیلمیش دورومدا منیم ایندییه‌کیمی یازدیقلاریما گؤره وصییتیم بئله‌دیر:

 

بوتون یازدیقلاریمدان یالنیز بو کیتابلار اعتیبارلی‌دیر: "حؤکم" ،"اوجاقچی" ،"چئوریلمه" ، "محکوملار کولونییاسی" ،"کند حکیمی" و "قولو دار" نووئللیاسی. ("گؤرونگولر"ین مؤوجود اولان بیر نئچه نوسخه‌سی قوی قالسین، اونلاری محو ائتمک اوچون هئچ کیمی آرتیق اینجیتمه‌ک ایستمیرم، آنجاق اونلارین ایچه‌ریسیندن هئچ نه یئنیدن چاپ اولونمامالیدیر.) من دئینده کی، او بئش کیتابی و نووئللیانی اعتیبارلی ساییرام، بونونلا هئچ ده اونلارین بیرداها نشر اولونمالارینی و گله‌جک اوچون ساخلانیلمالارینی دیله‌دیگیمی نظرده توتمورام، عکسینه، اونلار تام شکیلده سیرادان چیخیلسالار سا، بو، بوتؤولیکده منیم ایسته‌گیمجه اولاردی. بیر حالدا کی، اونلار واردیرلار، من سادجه اولاراق اونلاری ساخلاماق آرزیسیندا اولانلارا انگل تؤرتمک ایسته‌میرم.

 

یازدیغیم قالان بوتون شئیلر (قزئتلرده چاپ اولونانلار، أل یازمالار، یاخود مکتوبلار) تام ایستیثناسیز اولاراق یاندیریلمالی‌دیر؛ اونلارین هامیسی خواهیشله، میننتله – نه‌یین باهاسینا اولورسا، اولسون گؤندریلن شخص‌-لردن (شخص‌-لرین بیرچوخونو اؤزون تانییرسان، صؤحبت أن تمل حاقیندا گئدیر ، خانیم فئلیسه اِم*،خانیم یولیه ویرتسک-ین اؤنجه‌کی آدی ** و خانیم مئلینا پولاک *، علی‌الخصوص پولاک-دا اولان بیر نئچه دفتری اونوتما) الده اولونمالی و تام ایستیثناسیز اولاراق هامیسی یاخشی اولاردی کی، اوخونمادان یاندیریلسینلار (من سنه اونلارا باخماغی قاداغان ائتمیرم، آنجاق، البتته سن بونو ائتمه‌سه‌یدین منیم اوچون داها خوش اولاردی، هر حالدا باشقاسی اونلارا باخمامالیدیر)، – تام ایستیثناسیز اولاراق هامیسی یاندیریلمالیدیر بو اوزدن سندن خواهیش ائدیرم بونو مومکون قدر تئز ائده‌سن.

 

فرانتس

 

---

أته‌ک یازی :

Felice Bauer کافکانین بیرینجی آداخلی سی کی Moritz Marasse ایلن ائوله‌نندن سونرا ائشینین آدیلا Marasse چاغیریلیردی.

* Wohryzek Julie کافکا اونون ایکینجی آداخلی‌سی ساییلیردی بیر حالدا کی آماجلاریندا واریدی 1919 نوامبر آییندا ائوله‌نه‌لر. آنجاق کافکانین عاییله‌سی بو ائولنمک‌ ایله شیدتله قارشی اولدوقلارینا گؤره 1920 جولای آیی آداخلیلیغی آرادان قالدیردیرلار.

* Milena Jesenská ؛ Ernst Pollak ایلن ائولندیغیندن سونرا ائشینین آدیلا پولاک آدلاندی. او کافکانین چئک‌جه‌یه چئویرمنی ساییلیردی و کافکا ایله اؤزل و رومانتیک ایلیشگیسی واریدی.

حامید مورسلی 13 تیر 93

قدس گونو

قدس گونو باشقا آچیدان

دونن نئچه آی گؤروشه‌بیلمه‌دیغیم بیردوستوملا بیرگه چیخدیق شهرین ایچینده بیر فیرلاناق ؛دانیشا دانیشا ، یئرده ، یولوموزو سالدیق صوفو چایینین قیراغینا ساری. آنجاق چوخ آجی و دئمک اولار چیرکین بیر صحنه‌یه شاهید اولدوق.
یولو بیر نئچه گؤرونتو و بنر قدس گونو موناسیبتینه گؤره گؤردوک؛ بیزیم قاباغیمیزجا بیر کؤرپه اوشاق ، 4-5 یاشی آنجاق اولاردی، آناسی ایله بیرگه گئدیردیرلر . شهردارینین یاپیشیغیندا بیر بسیج پایگاهی وار؛ او پایگاهین اؤنونده داربست گوجونه اووچدنه دار آغاجی حاضیرلاتمیشدیرلار و ایسراییل ، آمریکا و اینگیلیسین موغاپبالارین دارا چکمیشدیرلر!. صحنه‌نی تاساریلایان چوخ چکیجی تاساریامیشدی، قانلی اللر شکیلین موغاپپالارین اوستونه سالمیشدی ،او اؤلکه‌لرین چیریق پیریق بایراقلارینی‌دا او موغاپبالارین داللارینا آسمیشدیر. بوتؤولیکده دئمک اولار چوخ قورخوج بیر تابلو یاراتمیشدیر.
آنجاق همین سؤزو گئدن آنا ایلن اوشاقدا او صحنه‌نین اؤنوندن کئچیردیرلر بو اوزدن او اوشاغا صحنه‌نی گؤرمک قاچیریلمازیدی.
منیم گؤزوم اوشاقدایدی؛ اوشاق سانکی دؤرد گؤزلو اولموشدو ، بیلمیرم نه‌یه فیکیرله‌شیردی، بیر الی آناسینین الینده ایدی آنجاق گؤزلرین دیره‌میشدی او چیرکین صحنیه ؛ اوردا اوزاقلاشدیقلارینا رغمن گئنه اوشاغین بوینو او صحنیه ساری أیریلمیشدیر. بیلمیرم او موغاپبالارا فیکیرله‌شیردی ،دار آغاجینا فیکیله‌شیردی، آسیلماغا فیکیرله‌شیردی یا باشقا زادلار، اوشاغین کیچیک و هر نه‌یی تئز گؤتورن بئینیندن کئچیردی ! 
ایندی کوچه‌ده همین اوشاغین یاشیتلارین گؤردوم دونن قدس گونونده ائشیتدیکلری شوعارلاردان ائتکیله‌نه‌رک، باشلامیشدیلار " مرگ بر آمریکا " دئییردیرلر . 
ناپلئون بوناپارتین بو مضموندا بیر سؤزو وار دئییر : بیر شکیل تابلوسو، نئچه‌دنه کیتابدان، دوزگون و گؤزل شکیلده دئمک ایسته‌دیگی سؤزو چاتدیرماق گوجونه مالیک دیر !
ایندی سیز حئساب ائدین دونن او شیددتله گؤردوغو جانلی تابلونون او اوشاغین ناخودآگاهیندا هانسی ائتکیلر بیراخا بیلمه‌ک گوجونه مالیک دیر.

----------------------------------------------------

ی. س 1 : قوشقوسوز ، آمریکا ، ایسراییل و بوتون اؤز حققینه قانع اولمایان اؤلکه‌لر محکومدولار 
ی. س 2: داورانیشلاریمیز و ایشلریمیزین چوخ پیس و هر طرفلی ائتکیلرینه‌ده فیکیر وئرسه‌یدیک پیس اولمازدی !

ایران-آرژانتین

 

 

به‌ راستی چرا از باخت تیم ملی ایران مقابل آرژانتین خوشحال شدم ؟؟؟



چه کسی می خواهد من و تو ما نشویم؟ 
خانه اش ویران باد
من اگر ما نشوم تنهایم 
تو اگر ما نشوی خویشتنی.

بسیاری از کارشناسان مسائل خاورمیانه مشکل اصلی خاورمیانه را قطبی شدگی (دینی؛ قومی؛ اقتصادی؛ فرهنگی و...) می دانند و بانی اصلی جنگ ها و خونریزیهای اخیر و بلکه آینده‌ی نه‌چندان‌دور را در عدم پذیرش و عدم احترام به دیگری‌ با هر اندیشه و نگرش مختص به خود آنها از سوی ساکنان فعلی آن می دانند. جایی که"قاره گوناگونی‌ها " نام دارد ولی در عمل صاحبان قدرت در جهت یکسانسازی گام برمی‌دارند که طبیعتا اینچنین عملی بازخوردی جز جنگ، نفرت، کینه، صلب اطمینان از همدیگر، خونریزی، و صد البتده تامین منافع اربابان قدرت و دوستداران صید ماهی از آب گل‌آلود نخواهد داشت.

مقایسه جام های جهانی 1998 و 2014 که ایران نیز در آنها حضور داشت با یکدیگر کار سختی نیست و به نوعی نمود سیاستهای پلید در این بین را می توان در کنش متقابل و متفاوت ملل ذی‌حق دید که جای تأمل و تفکر بسیاری را می طلبد.روزی همه ایران ایران می‌کردند و امروز از باخت چنین تیمی، بااصطلاح تیم ملی خوشحال می شوند. 
آخر چه بر سرمان آمده است که این‌روزها اخبار زرد و رویدادهایی که انتظار می رود در گفتمان روشنفکری جایگاهی نداشته باشند یا حداقل مورد نقد، بررسی و ایرادیابی قرار گیرند به متن آمده و نقل محافل می گردند؟؟؟
در عجبم از این ملت غرق در توهمات پوچ قرون وسطایی که به راحتی آب خوردن بازیچه می شوند و دانسته یا ندانسته وارد معرکه ای می شوند که دو سرباخت است. این نه به صلاح خود آنان و نه هیچ یک از ملت‌های ساکن در ایران است و کورسوی امید برای آینده راخاموش خواهد کرد.
به راستی چرا شعار تیم ملی فوتبال و بسیاری موارد دیگر که باید تمثیلگر کل جامعه ایران باشد به نام قوم پارس نوشته می شود و سایرین به حاشیه رانده می شوند؟
چرا مسائل خیلی مهم و حیاتی مورد توجه قرار نمی گیرد؟
چرا بر طبل جدایی می کوبند و انتظار دارند طرف مقابل آنرا با جان و دل بپذیرد؟
سوال اساسی آیا نه این است که علاج واقعه را قبل از وقوع باید کرد؟
وقتی خود به چشم خود می بینیم که چنین کارهایی در جهت ایجاد فضای قطبی شده و عدم ایجاد گفتمان صحیح و منطقی بین ملل ساکن در ایران است باز دانسته بر این اختلافات دامن می زنیم و خود بازیچه دست افراد معلوم الحال می شویم؟
نکته‌ی اساسی این است که جهت پیشبرد گفتمان آزاداندیشی ، نیل به دموکراسی و گذار از این دوران باید و باز باید دگر اندیشان را آنگونه که هستند بپذیریم . امروز ملل غیر فارس ساکن در ایران هر کدام دارای گفتمان و تفکر برآمده از بطن جامعه‌ی خود می باشند و اساس کاری و حرکتی خود را در جهت نیل به اهداف و خواست های ملت های خود قرار داده‌اند.جامعه خود بهترین معلم برای آنهاییست که می خواهند حقیقت را ببینند. وقتی شعار تیم ملی ایران فقط به نام قوم پارس مزین می شود و فقط تمثیل‌گر قوم پارس می‌گردد طبیعی است که باید انتظار آنرا داشته باشیم که سایر مل ساکن در ایران آنرا برنتابند و حتی در جهت نفی چنین اقدامی و به صورت ری‌اکشن خود را طرفدار تیم های رقیب اعلام نماییند و از باخت چنین تیمی ابراز خوشحالی هم نمایند.
طبق اصل اساسی علم فیزیک: هر عملی عکس‌العملی دارد مساوی با آن و در خلاف جهت.

" دینا احترام به دیگریست و آن دیگری منم و از این دیگری بودنم لذت میبرم.
بدان امید که قصری بنا کنی روزی
به تیشه کلبه آباد خویش مکن ویران "
(رضا طالبی)

انتظاری که از دوستان با آن همه رسانه و پشتوانه می‌رفت این بود که حداقل در اولین ساعات اعلام چنین شعار نژادپرستانه‌ای با اعلام برائت خود از بانیان چنین حرکت سخیفی، برادری خود را ثابت نمایند و همراه بسیاری دیگر چنین اقدامی را محکوم نمایند و در جهت اعتمادسازی و تحمل دیگری بودن سایر ملل ساکن در ایران به نوعی قدم عملی بردارند. که ما متاسفانه باز شاهد تکرار اشتباه تاریخی آنان،سفسطه و خلط مطلب از سوی این عزیزان بودیم. که با بررسی تاریخی چنین اقداماتی بازنده‌ی نهایی را باز همین عزیزان می بینم.

آیا به راستی زمان آن نرسیده که در رفتارمان تجدید نظر کنیم و همه با هم به شعارهای نژادپرستانه از قبیل: ستارگان پارس ؛ شاهزادگان پارس؛ هرکولهای پارس؛ افتخار پارس؛ آسمانخراشهای آریایی و ... نه بگوییم؟؟؟

(حامد مرسلی؛ ا تیر 93 )

سایقی‌سیزلیقلارا داییر

"تورکلر سیزه توخونمادان سیز اونلارا توخونمایین نیه کی منیم اوممتیمین قوروجوسو اونلار اولاجاقلار" پئیغمبر افندیمیز.

دوستلاریمین بیری واریدی، همئشه دئیه‌ردی بیز تورک‌لر تاریخ بویو هئچ کیمسه‌یه هجوم آپارمامیشیق؛ تورپاقلارینا یا ناموسلارینا اؤز میللی کولتوروموزدن آسیلی اولاراق سایقیسیزجاسینا یاناشمامیشیق، اونلارین وارلیقلارینا ال دولاماق ایسته‌مه‌میشیک، آنجاق زامانی گلیب اونلار (بیزلره قارشی اولانلار) بیزه یورویوش یاپیب بیزی محو ائتمه‌گه چالیشیبلار . بئلنچی دوروملاردا بیزیم میللت یئنه بیر-بیریله بیرلیک ائدیب دوشمنی یئرینده اوتوردوبلار. بیز تورکلر بیزه توخونمایان کیمسه‌لریله ایشیمیز اولماییب اولماز آنجاق بیزه ساتاشانلارین لاییق اولدوقلاری قده‌ر جاوابلارین وئرمیشیک. 
سانال اورتاملاردا تورکلره قارشی اولانلار بیر بیریسیله دوشمن اولسالاردا بئله اورتاق دوشمنلرین تورکلر اولدوغونو ساندیقلاریناگؤره بیرله‌شیب بیزلری پان‌تورک آدیلا سوچلاییرلار. منجه تام آیدینجاسینا بو چیرکین سایقیسیزلیقلار و سوچلامالارلا گئت گئده بؤیوک بیر آیریمجیلیغا ایمضا آتیر؛ من تام ایزوله و بئلنچی قونولارا قاتیلمایان یا قاتیلماق ایسته مه‌ین یا هئچ فرقینده بئله اولمایان یولداش و تانیشلاری گؤرورم کی تام جیدییتله اونا تای داورانیشلارا تپکی گؤسته‌ریرلر !
سایقیسیزلیک ائدنلرینده أللرینه دؤنوم آغینا بوزونا باخمادان گؤزلرین یوموب آغیزلارین آچیرلار و تورک اولان کیمسه اولور اولسون بیر سوچ آدینا اونلاری سوچلاییب ایفاده‌لرینین سونونا بیر پانتورک یاپیشدیریرلار ! بئله‌جه همین ایزوله اینسانلاریمیزدا دا آز دا اولموش اولسا میللی دویغو یئنیدن جانلانیرو بئینینده اورتاق دوشمانین دوغروجاسینا تانیا بیلیر.
هردن بو سایقی‌سیزلیقلارا ناراحات اولماق یئرینه سئوینیرم، بلکه بئله اولا بو میللت اؤز وارلیقلارینی منیمسه‌ییب اونلارین قوروماغینا چابا گؤستره‌لر.

تاکسی سوروجوسو و من

["منیم بو یاشیما قَدَر بیر نفر ده موصاحیبیم اولماییب ! "]

*************

هاوانین شاختاسی آدامی کَسیردی ، بیر یئره گئتمه‌لی‌ ایدیم کی نئچه تاکسی ده‌ییشمه‌ک زوروندایدیم ! بو اساسدا زنگ آچدیم " آژانس"-آ بیر ماشین گئتمه‌ک ایسته‌دیگیم یئره ایسته دیم !
بیرآز گئج گلمه‌سی و هاوانین شاختاسینا گؤره قیزقین (حیرصلی) حالدا زنگ ووردوم دئدیم قاغا به سیزین بو ماشین هاردا دی بس ؟؟؟ دا من دوندوم دا !!!
سس : "ایندیجه یئتیشربا " دئدی !
...
هاندان گئج‌دن بیر اورتا یاشلی کیشی پیرایدیلان گلدی ! دا بیر سؤز دئمه دن مینیب و یوللاندیم !
"کیشی بس هاردایدین منی دا شاختا ووردو دا " دئدیم .
یولو ائله داغدان باغدان دانیشدیق ! سؤز گلدی چاتدی بورایا کی سوروجو عمی جان دئدی منیم بو یاشیما قَدَر بیر نفر موصاحیبیم (یولداش) اولماییب ! بونو دا او کابلایی-یا بورجلویام ! (رحمتلیک آتاسینا کابلایی دئییردی) 
دئییردی :
اوشاغیدیم ، یاشیتلاریمیلا بیرلیکده ایلک اولاراق خرمنده (کندلی اوشاقلارین استادیوم لاری) توپ اویناماغا گئتمیشدیم ! کابلایی سسله‌مه‌دن الینده‌کی موُسوُن شیرپیسی ایله دالدان منیم کوره‌ییمین اورتاسیندان یاش شیرپینی ائله یاتیرتدی کی frown ifade simgesi ائله بیل بوزون اوستونه قاینار سو تؤکدون ! بئلیمی ائله پؤشله ییب قیزیشدیردی ، دا من ایلان کیمی اؤزومه دولاشدیم ! 
"داها او اولدو بو اولدو من یولداشی ، توپو و تریبیت سیزلیک‌لری بیر دفعه لیک بوکدوم قویدوم قیراغا " دئدی !
هله ده دئییردی من او کیشی‌یه بورجلویام یوخسا ایندی بیلمیرم نه دورومدایدیم ! 
دا ایسته‌مه‌دیم اوره‌گین سیندیرام ! {هن}ین گتیردیم !
بیله سینه "حاقلی سان کیشی ، آللاه او کیشی لره رحمت ائله سین " دئدیم ! 
آمما اوره‌گیمدن چوخ اؤزلم‌لر، حسرت لر و دویغولار کئچدی ! 

او بی بوگون تاکسی سوروجوسو اولموشدور و گئجه گوندوز قاچا قاچدایدی ! آمما هئچ واخت یئتیشه بیلمه‌ییردی ! frown ifade simgesi 
توپلومدا اولان ساختا ، آنلامسیز و بوش قوراللار گؤزومون اؤنوندن کئچدی ! 
آتاسینین نه‌یی دوشوندویو و اوشاغینین اوشاخلیق ائله‌مه‌سینه قارشی دورماسینی دوشوندوم !!! اؤزومو قاندیرا بیلمه دیم !!!
توپچولارین میلیاردلار پول - پارانین یئر به یئر ائله‌مه‌لری و بو کیشی‌نین هله ده تاکسی سوروجوسو اولماسی گؤزومون اؤنوندن کئچدی ! 
و بیر چوخ بونلارا بنزه‌ر آجی دوشونجه‌لر !
بیلمیرم آدین اخلاق قویام، تربیت قویام، کولتور قویام، یا باشقا هر نمنه ! مینلر اینسانی بو سوروجو عمی جان کیمی‌لرینین یاشاملارین نیسگیللی ائله‌ییب !
هله ده بئچارالار اونلاردان ائتکیله‌نه‌رک شوکور نعمت اینسانلاردیرلار ! 
هله ده بونلار اؤزلری ده او دوشونجه‌لر ایله اؤز اوشاقلارین یئتیریب، بویا باشا چاتدیریرلار ...
و بو آجی ناغیل چوخلارینین یاشامیندا آردیجیل اولاراق آتین چاپدیریر! frown ifade simgesi

(ح.م)

آدامسیز پیشیک

آدامسیز پیشیک :

دونن گئجه دن اؤزونه بئله سؤز وئرمیشدی کی صاباح ائرته دن دوروب و دوستلاریلا بیرلیکده داغا گئدیب اورالاردا توپ بوزلاشاجیام! چوخداندی کی بئله أیلنجه‌لی ایشلره ماراغلی ایدی آمما فلکین تَیَه‌ری ترسینه چؤنمه‌گینه گؤره یئتیریب بئلنچی یئرلرده حاضیر اولا بیلمیردی !
اصلینده بئله یئرلره چوخراق دوستلارین گؤرمک و بیر دوستلوغون داشینی تزه‌له‌مک کیمی اولسون دئیه گئدیردی ! بو یاشاییشین آغیر دوروملاریندا بئله‌نچی ایشلر اؤزلوگونده چوخ یوخاری ایش ساییلیردی ! 
بونو یئتیریردی کی هله ده آداملار دونیانین داشین آتیب بیر نئچه ده‌یقه اؤزلرینه یاشیا بیلرلر !
سحر آلاتوردان یوخودان قالخدی بیر نئچه تیکه یئمک، پئندیر "گیرده کان" یئدیکدن سونرا ! أینینی گئییم ائله‌ییب یوللانماغا حاضیرلاشدی.

کوچه‌ قاپیسین آچیب آلتدیمین ائشیگه قویماق ایسته‌دی؛ بیر شاختا سازاغی بیله‌سین قیسنادی ایچه‌ریه ساری ! آمما سایمازجاسینا قاپینی آچیب و یولا دوشمه‌ک ایسته دی ! کوچه‌یه آلتدیمین قویجاق بیر آغیز حوزونلو سس بیله سین هویوخدوردو ! سس قونشولارینین تانکئرلرینین آلتیندان گه‌لیردی ، باخدی گؤردو تانکئرین آلتیندا بیر ساری پیشیک ساختادان آز قالیر دونسون ! یازیق پیشیک بونو گؤروب و اینجارسیزجاسینا {میو میو } ائله‌ییر بلکی بو شاختانین ألیندن آدامسیز پیشیگینجانینی قورتارا بیلدی ! ...

تئز پیشیگی وجاغینا آلیب و ایچه‌ری‌یه آپاردی! سوبانین(بوخاری‌نی) لاب دیبینه قویدو بیله سین ! آللاه ائله بیل بونو یانلیز بو ایشدن اؤتورو ائشیگه چیخارتمیشدی! پیشیگین بالا بالا جانینا ایستی اوتوروب بو اوزدن پیشیک اؤزون تاپماغا باشلادی ! کئفی سازالدیقجا خوروتولو نفس آلما سس‌لری ده چوخالیردی ! ائله بیل سینه سینده بیر فیشقیراق قویموشدورلار پیشیک نفس آلدیقجا پوله‌نیلیردی! پوله‌ندیکجه بئله‌نچی بیر سس ائشیگه گه‌لیردی . . .

بیرآز دونن گئجه دن شوربا آرتیغی قالمیشدی ! اونو دا گه‌تیردی قوناغینین قوللوغونا؛ قوناق هئچ اوتانیب چکینمه‌دن دویونجا یئسین ! قوناق دا ماششاللاه ائله بیل آیلاریمیش کی هئچ‌نه یئمه‌میشیمیش ! شوربانی ائله سیلله‌له‌دی کی هئچ مه‌له‌یی ده قالمادی !
پیشیگی یئدیردیب یولا سالاندان سونرا اوتوردو پیلله لرین اوستونده و بیر چوخ فیکیرلر بئینینده جانلاندی ! بو پیشیگین دورومو چوخ زادلاری یادینا سالیردی ! 
شاختادا قالانلاری، ائوسیز آوادانلیق سیزلاری، آج‌لاری، کارتون اوستونده یاتانلاری، مؤعتادلاری و . . .
هامیسندان چوخ بو قار و شاختادا زلزله‌دن قورتولموش وطنداشلاری، ذهنینی قاتمیشدی ! نه دورمدا اولدوقلاری بیله‌سینه بللی دئییردی ! همئشه قاردان و قیش مئوسیمیندن (فصل) چوخ خوشو گه‌لیردی آمما بونلاری دوشوندوکدن سونرا داها راحات دئییل‌دیر ! شاختادان قورخوردو ! شاختانین عزراییل دونوندا گلمه‌سیندن قورخوردور! شاختانین اینسانلیقلاری، دویغولاری و سئوگیلری دوندورماسیندان قورخوردور!
داها داغا گئتمه‌گی اونودموشدو ر! عوه‌ضینده یئرین آغری‌لار و اؤزلم‌لر دولدورموشدورلار!!!

(یازار ؛ حامد مرسلی)

نلسون ماندلا

آموزش قوی ترین سلاحی است که برای تغییردادن جهان می توانید برگزینید.
(نلسون ماندلا)




نلسون رولیهلاهلا ماندلا (Nelson Rolihlahla Mandela) در روستای اومتاتا (Umtata) از ناحیه ترانسکی در آفریقای جنوبی به دنیا آمد. خانواده اش از رئیسان قبیله تمبو (Tembu) بودند و عمدتا به دامداری و شبانی اشتغال داشتند .خود او در اینباره چنین می نویسد :
"من در 18 ژوئیه 1918 در اومتاتا ، ترانسکی متولد شدم.پدرم ، رئیس هنری، چهار زن داشت .او و نیز مادرم هرگز پا به مدرسه نگذاشته بودند . پدرم در 1930 درگذشت، و قیمومت من بر عهده دیوید دالیندیبو (David Dalindyebo)، خان بزرگ قبیله، قرار گرفت ."
ماندلا از همان کودکی ، به خاطر داستانهایی که از پسر عمویش -خان بزرگ - و دیگران می شنید ، در آرزوی این بود که روزی حقوقدان و وکیل دعاوی شود و همیشه هم سودای بزرگداشت قهرمانان سیاه گذشته را در ذهن می پرورید .
...
"در 1942 در دفتر حقوقی آقای سیدلسکی (Witkin Sidelsky) و همکاران او شروع به کار کردم . وی حقی بزرگ بر من دارد و همیشه به او مدیونم .
در دفتر حقوقی بیش از پیش به صورت عینی و مستند ، با موارد گوناگون تبعیض و تخفیف نسبت به سیاهان و خودم آشنا شدم. در 1944به { کنگره ملی آفریقا } پیوستم."
به دنبال آن ماندلا ، سیسولو ، اولیور تامبو ، آنتون لمبد ، و زنان و مردان دیگر {سازمان جوانان } کنگره ملی آفریقا را پایه گذاری کردند.
در مقدمه بیانیه تشکیل سازمان جوانان ، که ماندلا در نوشتن آن شرکت داشت چنین آمده است:
"از آنجایی که آفریکانیسم باید برانگیخته شود ،و آفریقایی ها باید برای توسعه ، پیشرفت ،و آزادی ملی مبارزه کنند تا بتوانند بر جایگاه واقعی و افتخار آمیز خود دربین ملتها تکیه بزنند ؛
و از آنجای که که جوانان آفریقایی باید متحد و همبسته شوند و آموزشها و انضباط لازم را فرا گیرند ، زیرا که رهبران آینده از بین صفوف آنها بیرون خواهند آمد ..."
در بخش آرمانهای این بیانیه چنین آمده است:
الف) ما به سرنوشت الاهی ملتها اعتقاد داریم.
ب) هدف از مبارزه ی ما [استقرار] آفریکانیسم و شعار ما این است : پیروز باد آرمان آفریقا.
ج)ما معتقدیم که آزادی ملی آفریقایی ها به دست خود آنها تحقق خواهد یافت .ما رهبری خارجیان را بر آفریقا محکوم می کنیم .
د) ما ممکن است ایدولوژی های مفید را از خارجیها وام بگیریم، اما وارد کردن کلی و یکجای ایدولوژی های خارجی را به آفریقا محکوم می کنیم.
ه) ما معتقدیم که رهبری باید مظهر آرزوها و خواسته های مردم باشد .
و) ما معتقدیم که رهبری اجرایی باید به افراد ذی صلاح ، صرف نظر از وضعیت اجتماعی آنها ، سپرده شود.
ز) ما به برخورد علمی با همه مشکلات آفریقا اعتقاد داریم.
ح) مابا پیروی کامل خود از اصول والای اخلاقی ، با انحطاط اخلاقی در بین آفریقاییان مبارزه می کنیم.
ت) ما معتقدیم که همه آفریقاییان از دریای مدیترانه در شمال تا اقیانوسهای هند و اطلس در جنوب باید متحد شوند و جملگی با یک صدا سخن بگویند .
...

در 1955 کنگره ملی آفریقا به مرحله ای تازه پا گذاشت . در آن سال مبارزه ای سراسری در کشور آغاز شد که در آن آحاد ملت - کارگران ، زنان خانه دار، دانش آموزان ،کارمندان ، کشاورزان و ... بتوانند خواسته های خود را بیان کنند و منجر به تشکیل {کنگره خلق} شد. این کنگره در 25 و 26 ژوئن 1955 با حدود سه هزار نماینده شرکت کننده در کلیپتاون (Kliptown) حاشیه ژوهانسبورگ {منشور آزادی} را تصویب کرد که از بسیاری جهات قابل ملاحظه است .
سر فصل های منشور آزادی:
-مردم باید حکومت کنند.
-همه گروههای ملی باید دارای حقوق مساوی باشند .
-مردم باید در ثروت کشور سهیم باشند.
-زمین باید متعلق به کسانی باشد که روی آن کار می کنند.
-همه باید در برابر قانون مساوی باشند.
-همه باید از حقوق بشری مساوی برخوردار باشند.
-برای همه باید کار و امنیت تامین شود.
-درهای آموزش و فرهنگ باید به روی همگان باز باشد.
- برای همه باید خانه ،امنیت و آسایش فراهم باشد.
-صلح و دوستی باید برقرار باشد.

و با چنین عباراتی پایان می یافت:
" همه ی ما ، شانه به شانه ، با همه وجود ، تا مرحله پیروزی کامل ، برای تحقق این آزادی ها خواهیم جنگید! "

....

نخستین رئیس جمهور آفریقای جنوبی است که در انتخابات دموکراتیک عمومی برگزیده شد. وی پیش از ریاست جمهوری از فعالان برجستهٔ مخالف آپارتاید در آفریقای جنوبی و رهبر کنگره ملی آفریقا بود. او به خاطر دخالت در فعالیت‌های مقاومت مسلحانه مخفی محاکمه و زندانی شد. مبارزه مسلحانه، برای ماندلا، آخرین راه چاره بود؛ او همواره پایبند به عدم توسل به خشونت بود.
ماندلا در طول ۲۷ سال زندان، که بیشتر آن را در یک سلول در جزیره روبن سپری کرد، مشهورترین چهرهٔ مبارزه علیه آپارتاید در آفریقای جنوبی شد. گرچه رژیم آپارتاید و ملت‌های طرفدار آن وی و کنگره ملی آفریقا را کمونیست و تروریست می‌دانستند، مبارزه مسلحانه بخشی جدایی‌ناپذیر از مبارزه علیه آپارتاید بود. ماندلا پس از آزادی از زندان در سال ۱۹۹۰، سیاست صلح‌طلبی را در پیش گرفت، و این امر منجر به تسهیل انتقال آفریقای جنوبی به سمت دموکراسی‌ای شد که نماینده تمامی اقشار مردم باشد.

ماندلا ریاست جمهوری پس از 27 سال زندان و فروپاشی نظام آپارتاید:

"بگذار هر آنچه گذشته است بگذرد" ( "Let bygone be bygone" )

...
ماندلا در تاریخ ۱۴ آذر ۱۳۹۲ برابر با ۵ دسامبر ۲۰۱۳ درگذشت. روحش شاد.

"حاضیرلایان حامید مورسلی"

منیم ائویمه گلدینسه / قاده السمان

منیم ائویمه گلدینسه / چئویری: حامید مورسلی

("قاده السمان" سورییه‌لی شاعیر)

ائویمه گلدینسه منه قلم گتیر 
قره بویاقلی قلمله اوزومه جیزیق چکمک ایسته‌ییرم 
گؤزه‌للیک سوچ نده‌نینه گؤره قفسه دوشمه‌ییم

بیر چارپاز دا، اوره‌گیمین اوزرینه شهوته ده دوشمه‌ییم 
بیر سیلگی وئر دوداقلاری سیلمه‌گه 
ایسته‌میرم کیمسه قیرمیزیلیقلارینا گؤره قره‌لده منی

بیر کوره‌ک کی اونونلا بوتون قادینسل ایچ گودولریمی کؤکدن چیخاردیب ووجودومو کؤتانلایام ! 
اونسوز داها اویارلی بئهئشته گئدیرم دییه‌سن !

بیر اولگوز وئر، توکلریمی ترکدن قیرخیم، باشیم هاوا یئسین 
و اؤرتونون آراجیلیغی اولمادان بیراز دوشونه‌م

ایگنه ایله ساپ دا وئر، دیلیمه گؤره ایسته‌ییرم…داماغیما تیکم بیله‌سین 
چیغیرتیم بئلنچیلیکده سس سیزدیر !

قایچینی اونوتما، ایسته‌ییرم گونده‌لیکده دوشونجه‌لریمی سانسور ائدم 
فابا دا احتییاجیم وار بئیین یوماغیما

بئینیمی یودوم، سَردیم شه‌ریتین اوستونه، یئل آماجلاریمی اؤزویله عرب قه‌میش سالمادیغی یئره آپارسین دئیه

بیلیرسن کی، رئالیست اولماق گره‌کیر! سوسدوروجو دا تاپا بیلسن آل

ایسته‌ییرم اوچاغ کی سئومک و سئچیم سوچونا گؤره فاحیشه آدلانیرام، باغریمی بوغازیمدا بوغام

کیملیگیمدن بیر کوپی ده ایسته‌ییرم، او چاغا کی دینی باجی و قارداشلار یول گؤسترمک آماجلارییلا آلچادیجی یامانلار سونورلار منه، یادداشیما گه‌تیرم کی کیمم.

سن بیل آللاه … بیر یئرده ایسه گؤردون حاق ساتیرلار منه آل، یئمگیمه تؤکوم. ترجیح ائدیرم کیمسه‌دن اؤنجه اؤزوم حاقیمی یئییم.

سونوندا بیر پارا قالیرسا سنه، منه بویونباغی کیمی بیر پیلاکارت آل، بوینومدان آسیم و اوزه‌رینده بؤیوک حرفلرله یازیم:

من بیر اینسانام 
من هله ده بیر اینسانام

------------------------------------------------

اگر به خانه‌ی من آمدی

(شعری از غاده السمان.... شاعری از سوریه)

اگر به خانه‌ی من آمدی برایم مداد بیاور
مداد سیاه می‌خواهم روی چهره‌ام خط بکشم
تا به جرم زیبایی در قفس نیفتم

یک ضربدر هم روی قلبم تا به هوس هم نیفتم!
یک مداد پاک کن بده برای محو لب‌ها
نمی‌خواهم کسی به هوای سرخیشان، سیاهم کند!

یک بیلچه، تا تمام غرایز زنانه را از ریشه درآورم شخم بزنم وجودم را
بدون این‌ها راحت‌تر به بهشت می‌روم گویا!

یک تیغ بده، موهایم را از ته بتراشم، سرم هوایی بخورد
و بی‌واسطه روسری کمی بیاندیشم!

نخ و سوزن هم بده، برای زبانم می‌خواهم ... بدوزمش به سق
اینگونه فریادم بی صداتر است!

قیچی یادت نرود، می‌خواهم هر روز اندیشه‌ هایم را سانسور کنم!
پودر رختشویی هم لازم دارم برای شستشوی مغزی!

مغزم را که شستم، پهن کنم روی بند تا آرمان‌هایم را باد با خود ببرد به آنجایی که عرب نی انداخت.

می‌دانی که؟ باید واقع‌بین بود ! صداخفه ‌کن هم اگر گیر آوردی بگیر!
می‌خواهم وقتی به جرم عشق و انتخاب، برچسب فاحشه می‌زنندم بغضم را در گلو خفه کنم!

یک کپی از هویتم را هم می‌خواهم برای وقتی که خواهران و برادران دینی به قصد ارشاد، فحش و تحقیر تقدیمم می‌کنند، به یاد بیاورم که کیستم!

ترا به خدا ... اگر جایی دیدی حقی می‌فروختند برایم بخر ... تا در غذا بریزم ترجیح می‌دهم خودم قبل از دیگران حقم را بخورم !

سر آخر اگر پولی برایت ماند برایم یک پلاکارد بخر به شکل گردنبند، بیاویزم به گردنم ... و رویش با حروف درشت بنویسم:

من یک انسانم
من هنوز یک انسانم

کتاب و کتابخوانی

بررسی تحلیلی مقوله کتاب و کتابخوانی در شهر مراغه !
(قابل بصت و تأمیم به سایر شهرها)

صبح زود از خواب بیدار شده ام امروز قصد دارم کمی مطالعه نمایم،فکری به ذهنم می رسد ،مطالعه جای خود را دارد ...
بلی کتابخانه عمومی...
زود کمی صبحانه می خورم و راهی کتابخانه  عمومی می شوم،در طول مسیر انسانهای گوناگون با افکار و تفکرات متفاوت می بینم...
تقریبا زود آمده ام فقط عده انگشت شماری می بینم که مشغول مطالعه کردن هستند،خوشحال می شوم ،باید جای دنج و ساکتی را قبل از اینکه بقیه افراد بیایند پیدا کنم داخل سالن مطالعه گشتی می زنم و تابلوهای زندگی نامه بزرگان شهرم را از نظر می گذرانم و حسرت بزرگ شدن و آینده ساز شدن را می خورم این حسرت خوردن باعث می شود سریعترجایی را اختیار کنم و مشغول مطالعه شوم....
کم کم سالن مطالعه شلوغ می شود و بالطبع صدای زمزمه افراد به گوش می رسد ،سرم را بلند می کنم و با چرخشی افراد حاضر در سالن مطالعه را از نظر می گذرانم،در نگاه اول به نظر می رسد همه برای مطالعه و درس خواندن آمده اند ولی کمی که دقیق تر می شوم می بینم یکی هندزفری  به گوش در حال گوش دادن به موسیقی مورد علاقه خود است ،آن یکی مشغول گپ زدن خودمانی ولی آرام با دوست بغل دستی خود است ،دیگری به نظرم کارمند شهرداری است چون در حال طراحی و رسم نقشه های ممیزی شهرداری است، آن دیگری در حال صبحانه خوردن است و عده ای نیز مثل من مشغول دید زدن آنان می باشند.
راستی چه بلایی بر سرمان آمده است؟
مگر ما نوادگان همان بزرگان و مفاخرانمان نیستیم؟
چرا از کتاب و  کتابخوانی گریزانیم؟
.
.
.
سیستم آموزشی در گسترش و نهادینه ساختن فرهنگ مطالعه و کتابخوانی و شکل دادن شخصیت افراد نقش مهم و سرنوشت سازی دارد.فرد در دوره های راهنمایی و دبیرستان تحت تاثیر این سیستم جذب مطالعه و یا دفع از این مقوله می شود متاسفانه سیستم مطالعه در کشور هیچ برنامه مشخصی برای حرکت در راستای نیل به این مهم ندارد ،همین بی برنامگی و بی توجهی باعث نزول سطح تفکر و مطالعه در بین قشر دانش آموز و دانشجو
می شود.بر اساس آمار رسمی میزان مطالعه در کشور دقایق  محدودی(3الی 5 دقیقه) را به خود اختصاص می دهد حال آنکه در برخی از کشورها این عدد به 2الی 3 ساعت در روز نیز می رسد.
عامل دیگر کمبود کتابخانه می باشد طبق آمار کنفرانس بین المللی کتابداری و اطلاع رسانی در هر جامعه ای برای 3 تا 5 هزار نفر باید یک کتابخانه عمومی کامل وجود داشته باشد یعنی در شهری مانند مراغه اگر 300هزار نفر زندگی کنند و حداقل استاندارد را در نظر بگیریم باید 60 کتابخانه عمومی با استاندارد جهانی وجود می داشت. با احتساب کتابخانه های دانشگاهها ،مراکز معتبر علمی،حوزه علمیه،قرائت خانه ها و... با اغماض تمام حداقل 30کتابخانه کم داریم. از طرفی کتابخانه های موجود در مکانی قرار گرفته اند که در معرض دید و دسترس افراد قرار نگرفته اند و این باعث می شود کتاب جزء انتخابهای فرد قرار نگیرد و اگر شخص وقت و یا ساعتی برای فراغت داشته باشد به جای کتاب خوانی به رفتارهای سوء هنجاری و تفریحات ناسالم کشیده و یا کشانده می شود؛کمبود خود کتاب نیز مزید بر علت است.
مراغه در اوایل دوره قاجار  جزو ده شهر بزرگ و پر جمعیت ایران بود ، ما ملتی هستیم که قدیمی ترین و غنی ترین کتابخانه های دنیا را داشتیم.در کتابخانه خواجه نصیرالدین طوسی مراغه ای بیش از 400هزار جلد کتاب و نسخه خطی وجود داشت که در بین آنها کتابهای خطی و چاپ سنگی کتابخانه عمومی مراغه بخشی از هویت و تاریخ شهرمان است که یادگار خواجه نصیرالدین می باشند که متاسفانه در اثر کم کاری مسئولین و عدم رسیدگی و نگهداری ،این اوراق هویتی و تاریخی در شرف نابودی قرار دارند...

سومین عامل  فرهنگ اجتماع جامعه است که خود می تواند تاثیر مثبت و یا منفی  در زمینه مطالعه افراد داشته باشد ، جامعه جهانی هر روز در اثر تحولات جدید ، تکنولوژی های مدرن و روز آمدی را ارائه می دهد و در این میان اگر کسی از دانش و فن و تکنیک عقب بماند هیچ فرصت جبرانی نخواهد داشت و این هدف به دست نمی آید مگر با ارزش قائل شدن به تاریخ ، فرهنگ غنی و اهمیت و ارزش دادن آن جامعه به کتاب و مطالعه عمیق و اندیشه و برنامه ریزی بر اساس آن.
با تکیه بر موارد ذکر شده علارغم عدم  بررسی مشکلات و کمبود های حوزه بانوان در این امر ، روشنفکر مراغه ای تنها راه برون رفت از مشکلات و غلبه بر  آنها را باید در مطالعه و درک اصول و روابط خلاصه کند ، و حقوق و اصول شهروندی که لایق آن است را تبیین کند ...
در این مسیر عوامل و موانعی از قبیل مسائل اقتصادی ، گرانی کاغذ و بالطبع گرانی کتاب ، کمبود کتابهای چلشی- تحلیلی و بینش گرایانه ، غالب بودن روحیه و برچسب اجتماعی غالب و ... نباید در فرد دلسردی ایجاد کند و باعث عقب نشینی فرد گردد.
اگر قرار باشد راهکار و الگوی رفتاری جهت برون رفت از این مشکل ارائه نمائیم این کار ابتدا باید از محیط خانواده آغاز گردد. برنامه های کلان در سطح دولت باید اجرا گردد ،حس ترغیب به کتاب و کتابخوانی  باید افزایش یابد،راهکارهای اقتصادی باید مد نظر باشد  وبرای چاپ،نشر و تیراژ و همچنین قیمت کتابها بر اساس اصول و توان مالی و قدرت خرید  مخاطبان تنظیم گردد تا بتوان عده زیادی را جذب نمود ،در این میان همت و رغبت نشان دادن خود فرد نیز بسیار مهم و  اساسی است.ارتباط با قشر فرهنگی و اهل مطالعه نیز در مطالعه خوان کردن فرد بی تاثیر نیست.
 
یازار: حامید مورسلی