دیشلنمیش قیرمیزی آلما
{ اولو تانرینین آدی و یادیله }
صباحی اؤیکو یاریشماسینا گؤندردیگیم حئکایه
***********************************
« دیشلنمیش قیرمیزی آلما »
مدرسهنین حیهطینده اوشاق الیندن کئچمهک اولموردو؛ سانکی پهتک آریسی یئنیجه دوغموشدور؛ قیشقیرتی، ویزیلتی، جیغان بوغان سسی یئتدی بوروغا کیمی گلیب، اونلاریدا بئدار ائتمیشدی؛ حیهطده بیر سس واریدی کی گل گؤرهسن. اوشاقلارین بیری ساغا قاچیردی ، اوبیریسی سولا، بیری ائله یئرینده دایانیب آغزین یئنی یومورتادان چیخان سئرچه بالاسی کیمی گؤیه ساری آچیب دایانمادان جیغیلداییردی، آیریسی اوجا سس ایله گولمهکده ایدی، اوبیریسینین نم ندن ایسه بورنونون لیلیغی آخماقدایدی ، ائله زیریلداییردی ائله بیل بدنینین یاریسین کسیب آپارمیشدیرلار ؛ هئچ ایت ده اییهسین تانمازدی بو قالابالیقدا.
یاشار حیهطین ساغ طرفینده دووارین دیبینده دایانیب اوشاقلارا باخیردی. هئچ بیلهسین بهیهنمهدیگی همکیلاسلاریندان بیریسی اولان "صابیر"ی اؤز کیفینی آچاراق گؤردو؛ صابیر بیر لالا قیرمیزیلیغیندا اولان یئکه آلمانی کیفیندن چیخاردیب ایکی اووچ دیش ویردیقدان سونرا یئره آتیب سایمازجاسینا بوفیه ساری یوللاندی. یاشار اؤز اورهیینده باشلادی صابیری یامانلاماغا ؛ " گده هئچ بیلمیر نمنه یئسین با، اوغلان حئییف او آلمایا، بورنوندان گلمیش یاریسیندان چوخونو یئمهمیش یئره آتدی؛ ائشک اوغلو ائشک؛ جیبینه قویولموش سایسیز پول قودوردوب بیلهسین؛ آغا هله گئدیر بوفیه ساری با " دئدی.
همین بو فیکیرلردهایدی کی سراحت زنگینین وورولماسی، بوتون اوشاقلارین اؤز کیلاسلارینا دوغرو یولا دوشمهکلرینه ندن اولدو. یاشار سون زنگین بویوجا بئینینده بیر چوخ مسئلهنی آلچاق اوجا ائدیردی، بئله دوشونوردو او قیرمیزی آلمایا تاماحی دوشموشدو ؛ بؤیوک ننهسیندن ائشیتدیگی بیر سؤز بئینین لاب قاتمیشدی.
بؤیوک ننهسیندن بئله ائشیتمیشدی اوغلان اوشاغینین هر هانسی یئمهلیه تاماحی دوشسه، گرهک اوندان آزدا اولموش اولسا دادا، یوخسا کیشیلیگی تؤکولر؛ بو اوزدن یاشلاندیغیندا او آدامین اوشاغی اولماز. (!) بونلاری بؤیوک ننهسینین ناغیللاریندان ائشیدیب، دویموشدو. یادیندایدی بؤیوک ننهسی دئییردی:
{ بیر گون بیر کتده بیر قاری، خمیر یاپماق اوچون تندیر سالمیشیمیش، تندیرین اوستونهده بیر قازان دولوسوندا سو قویموشوموش قایناسین. قارینین قونشوسونون اوشاغی لوم لوت، آنادان دوغما تومانچاق اولاراق گلیر قاریا دئسین کی آنام دئییر تندیر آغاراندا چاغیر گلیم مدد وئریم. آنجاق گؤزو تندیرین اوستونده آغزی باغلی قازانا توخونموشدور. بو اوزدن آغزی-بورنونون سویو آخماغا باشلامیشدی. ائله بیلمیشدی کی بس قازاندا هانسی لذت وئریجی یئمهک حاضیرلانماقدادی. قازانین اویان بویانیندا بیر نئچه دهیقه وورنوخاندن سونرا اوتانیب بیر سؤز دئمهمیش اورانی ترک ائتمیشدیر. بوش قازانین ایچیندن خبرسیز اولاراق تاماحی دوشدوغونه گؤره کیشیلیغی سوننهتینین اوجوندان یئره تؤکولموشدور؛ آنجاق قاری دونیا گؤرموش بیریسی اولدوغونا گؤره تئزلیکله او یئره تؤکولموش کیشیلیغی بیر قندین گوجویله یئردن ییغیب بیر دویونون آراسیندا ساخلامیشدی. آیلار ایللر اؤتوب کئچدیکدن سونرا بو اوشاق بؤیویوب ائولنمیشدیر. آنجاق بیر نئچه ایل ائولیلیگیندن کئچسهیدیده بئله اوشاغی اولمامیشدی و دئمک سونسوزلوغا آلیشماغا باشلامیشدی. بو آرادا اوندان بوندان ائشیتدیگی هر هانسی تورکهسایا داواوادان توت دؤهدورلرین وئردیگی بیر چوخ علاجلاریدا دنهمیشدیر؛ نه یازیق کی اونلاردادا اونون حالینا فایدا اولمامیشدیر.
بیر گون بو قاری یَخدهنینی آچیب او دویونون آراسیندا ساخلادیغی قندی اوغلانین آناسینا وئرهرهک اوگونکو اولایی آچیقلادیغیندان سونرا، دئدی نئچه ایل اؤنجه بو قندین گوجویله اوغلووون یئره تؤکولموش کیشیلیغینی ییغا بیلدیم؛ ایندیسه اونو گتیرمیشهم وئرهسن اوغلون یئییب ، بوتون داوا دؤهدوردن قورتولا. اوغلون بونو یئدیگیندن سونرا کسینلیکله کیشیلیغی قاییدیب ائولاد صاحیبی اولا بیلهجک. بو اوزدن اوغلانین آناسی قاریا دووا-سان ائدهرک همین قندی اوغلونون ائوینه آپاریب اوغلوندان او قندین یئمهگینی ایستهمیشدیر. سؤزو اوزالتمادان ؛ نئچه آی سونرا خبری چیخمیشدی کی فیلان کسین اوغلونون اوشاغی اولوب. }
بو ناغیل یاشارین بالاجا ذئهنین پیس وضعده قاتمیشدیر؛ مدرسهلریندن ائولرینه کیمی، یولو سادجه بو قونویا فیکیرلهشیردی؛ آرادا الین جیبینین جیریغیندان سالیب شورتونون یاش اولوب اولمادیغین بیلمهک ایستهییردی، آنجاق بیر فیکیر ذئهنینه چاتیردی کی کیشیلیگیم تؤکولوبدورسه داها ایندیه قالماز کی، چوخدان قورویوب گئدیبدیر، بو اوزدن الینی اورادان چکیب باشقا فیکیرلرله مشغول اولوردو.
یاشار بو فیکیرلردهایدی کی اؤزونو قاپیلارینین اؤنونده گؤردو. هئچ بیلمیردی هاچان و نئجه قاپیلارینین آغزینا یئتیشیب. قاباقجالار قاپینین ایچری طرفینین ایشگیلینه باغلادیغی ایپین اوجون، کی دووارین دیبیندن قاپینین ائشیک اوزونه چیخارتمیشدیر ، چکدیگینده قاپینی آچیب حیهطه گیردی؛ آناسی حیهطده قیرمیزی تئشتین ایچینده پالتار یوویردی. هئچ سلام وئرمهمیش ائله بیل نئچه ساعاتدی بیربیریله دانیشماقدایمیشلار:
" مان ایندی منیم کیشیلیغیم تؤکولدو یانی" مامانیسینا دئدی.
مامانانیسی گولهرهک " به سنین سلامین هانی؟ اولمیا اونودا مدرسه ده پیشیک یئدی؟ هله کیشیلیغین نیه تؤکولوردو؟ مهیه کیشیلیکده تؤکولر؟ " یاشارا دئدی.
یاشار کیفینی تیراسین بیر قولاغینا قویارکن آغزینی بوزارق " آخ دئیهسن بوگون صابیرین الینده گؤردوغوم قیرمیزی آلمایا تاماحیم دوشدو؛ مئشه ننهم دئییردی کیشی هئچ نهیه تاماح ساللامامالیدیر، تاماحی دوشسه گرهک اوندان دادا؛ یوخسا کیشیلیغی تؤکولر. من ده کی اوندان دادمادیم" مامانیسینا دئدی.
مامانیسی قالدی یاشارین جاوابیندا نه دئسین؛ بیر تههر سؤزو دهییشمهلی ایدی؛ بو اوزدن یالاندان دئدی : " یاخجی سفئهلهمه، هله اونلاری اؤتور، بالامسان قاچ توکاندان منه بیر فاب آل گهل؛ پولو دا بودور با، اوستلوغومون جیبیندهدی، اللریم یاشدی، گهل بالامسان اؤزون گؤتور تئز قوربان عمینین توکانیندان آل گهتیر کی سنین معطهلینهم ها ! "
یاشار پولو گؤتوروب توکانا ساری یولاندی؛ آنجاق یئنهده بئینی قارما-قاریشیق ایدی. یولو گئدهرهک گؤردو یولداشلارینین بیر نئچهسی مدرسه تر-تشکیلاتلارین ائولرینه بیراخیبلار، بیرگه بیریئره یا بیر ایشی گؤرمهیه دوغرو گئدیرلر سانکی.
یاشار اوشاقلارا ساری اوزون توتوب اوجا سس ایله، اونلارا ساری های باسدی:
" هارا بئله ؛ نه ایش گؤرمهک ایستهییرسیز؟ "
خیاوانین او تاییندا گئدن اوشاقلارین ایچینده اولان شهناز خالاسینین اوغلو باقیر دئدی:
"پئشارییا گئدیریک؛آلما پئشاریسینا؛ گلیرسن سنده گل بیزینن گئدهک"
بو سؤزو ائشیدینجه سانکی یاشارا دونیانی وئردیرلر؛ بئینینین قارانلیغیندا ائله بیل یئکه و ایشیقلی بیر لامپ یاندیردیرلار؛ بئینی ایشیقلاندی ؛ نظرینده بوتون بئینیندهکی باغلی قاپیلارین آچارین تاپمیشدیر کیمی گلدی بیلهسینه ؛ بیر تک " دایانین منده گلیم "خالوغلوسو باقیره دئدی. سونرا ارشمیدوس سایاغی تاپدیم ! تاپدیم! دئیه توکانا گئدیب مامانیسی تاپیشیردیغی فابی آلمادان، ائولرینه ساری قوشا دؤرد-أم یولا دوشدو.
یئنه توو تلهسیک قاپینین ایپین چکیب حیهطه گیردی. نفسی گئدیب گلیردی؛ قاچدیغینا گؤره دیلی توتموردو دانیشسین؛ دیلی توتار توتماز مامانیسینا دئدی:
" مان اوشاقلار گئدیرلر آلما پئشاریسینا؛ من ده گئده بیلهرم؟ "
مامانیسی آغزین سوروندورهرهک زورونان:
"هن گئدهبیلرسن؛ گؤر بلکه بیر قیرمیزی آلما پئشاری ائلهییب، یئیهسن و بیرداها تاماحین اؤزگهلرین الیندهکی آلمالاردا قالمایا؛ آمما تئز قاییتگینان ائوه کی آتان بیلسه نایراحات اولار؛ بیرده اؤزوندن موغایات اول" دئدی.
" ائله منده اونا گؤره گئدیرم بلکه بیر قیرمیزی آلما تاپا بیلیب، نفسیمی اؤلدوردوم" مامانیسینا دئییب توو-تلهسیک گلدیگی یولو ائله همین شکلیده قاییدیب باقیرگیله قوشولوب یولا دوشدولر.
کندلرینین دیبینده یئرلهشن یاخین خرمندن اویانداکی باغلارین هامیسینین آلمالارینی درمیشدیرلر؛ دئیهسن هئچ قارقا قوناندادا آلما قالمامیشدی ؛ آنجاق هله اوشاقلارین اللری آختارماقدان اوزولمهمیشدیر، بیر قیرمیزی آلما تاپسینلار دئیه گؤردوکلری ایشه یورولماق بیلمهدن داوام وئریردیرلر. اوشاقلارین بیر ایکیسی بئش آلتی دنه قوش یئمیش، قورد یالامیش، بوم-بوز آلمالار تاپمیشدیرلار آنجاق یاشار آختاران آلمانین ایزی-توزودا بئله یوخویدور. یاشار آغاجلاری بوداق-بوداق قول-قول گزدی؛ آنجاق نه یازیق کی اونا قالان یارپاقلارین اوستونه اوتورموش توز-تورپاقلار اولدورلار کی اوستو باشینین بیلهنمهسینه ندن ایدیرلر !
بیر ایکی ساعات اولاردی آختاریشدایدیرلار؛ داها اوشاقلار یورولوب ائوه دؤنمهیه حاضیرلانیردیرلار؛ یاشاریدا چاغیریب ائوه دؤنمهک ایستهدیکلرین اونادا دئدیلر؛ یاشارین جانینی ایستهدیگین تاپمادیغینا گؤره هؤووشنه بوروموشدور؛ یاشارا بئله گلیردی کی قولاقلاری شیشیب قیپ قیرمیزی اولوب لار. آنجاق نه یازیق کی داها باشقا سئچهنهگی قالمامیشدیر. سانکی بیر نئچه ساعات اؤنجه هارمان-هورمانیلان پئشاریا چیخان یئرده گؤیده یئرلهشه بیلمهیهن اوشاقلار بونلار دئییلمیشلر؛ سویو سوزولموش، سسسیز سمیرسیز ائولرینه ساری دؤنمهکدهایدیرلر.
قاییتدیغی یوللاری بیر سو آرخینین قیراغیندان کئچیردی. پاییز گونلری اولدوغونا گؤره یئر سویاران یوخویدو، بو اوزدن آرخین سویو دولو گلیردی. یاشارین بیر گؤزو سودایدی بیر گؤزو آتدیملاریندا، آنجاق اؤز بئینیندهکی فیکیرلره دالمیشدی. اوشاقلارین هامیسیندان دالییا قالمیشدی، هئچ ائوه گئتمهیی گلمیردی. بیر آن سویون اوزونده گؤزونه بیر زاد ساتاشدی؛ سانکی یوخو گؤرویدو؛ دئمهک اولاردی مدرسهلرینده صابیرین الینده گؤردوغو آلمادان دا چوخ یئکه بیر قیرمیزی آلما سویون اوزونده اونا ساری گلیردی، تکی أییلیب سودان توتماغی قالمیشدی. یاشار قاچدی تئز قاباقلیقدا آرخین اورتاسیندا اولان بیر داشین اوستونده دایاندی؛ اؤز آراسیندا بئله دوشونوردو بو آلمانی آللاه اونا یولاییب، کیشیلیگی تؤکولمهسین دئیه. دئییردی بس آللاهیندا اونون کیشیلیغینین تؤکولمهسینه حئییفلیغی گلیب دیر، بو اوزدن بو آلمانی اونا گؤندریبدیر.
آریخین سویو آلمانی اونا یاخینلاتدیقجا اورهیی تئز-تئز وورماغا باشلامیشدی ؛ سئرچه اورهیی کیمی سینهسینده تاپ-تاپ سسی قوپموشدور. اؤز اورهیینین سسین اؤزو ائشیدهبیلیردی. سویون اوزوندهکی آلما دایاندیغی داشین یانیندان سییریلیب کئچمهکدهایدی کی داها یاشار اونا آمان وئرمهدی. بیر قارتال کور سیچانی یئردن قورپاردان کیمی آلمانی سودان توتدو. سانکی قیشلارینا یئنی قووهت وئریلمیشدیر. میزیقیلتیلان بوتون اوشاقلاردان سیبقت آلاراق سودان توتدوغوندان اونلارا هئچ نه دئمهمیش ائولرینه ساری قاچماغا باشلادی. یولو بیر نئچه دفعه آلمایا باخدی هر باخدیغیندا گؤزلری ایشیقلانیردی. ائله بیلیردی قیزیل تاپیب؛ آلمانی ائله باغرینا باسمیشدی ائله بیل ایتیرمیشینی نئچه ایلدن سونرا تاپمیشدیر.
مامانیسی قاپیلارینین آغزیندا دایانیب یاشارین یولونو گؤزلهییردی. یاشاری گؤرجهک:
" به بالا هارداسان آخی؟ منده دئییرم بو اوشاق هایاندا قالدی به؟ " دئدی.
یاشار تئز الیندهکی قیرمیزی آلمانی گؤیه قالدیریب یاندی قیندی وئرهرهک مامانیسینا گؤستهریب دئدی:
" باخ گؤر نه گؤزللیکده آلما پئشاری ائلهمیشم! "
" آخ الوندهکی آلما کی دیشلهنیلیب دی؛ اؤزون دیشلهییب سن؟ " مامانیسی دئدی.
" یوخ بابا ؛ هانی،تپ-تمیز آلمادی با" دئیهرهک الیندهکی آلمایا بیرداها باخدی؛
بیر آن ائله بیل یاشاری بیر دولچا بوزلو سویونان یوخودان اویاندیردیلار. گؤردو الیندهکی آلما، دیشلنمیش آلمادی! نم هانسی صابیره تای قارنی توخون بیریسی بیر دیش ووروب سویا آتدیغی بللیایدی . یاشار داها اوزلهشدیگی گرچهیی قبول ائلهمهک ایستهمیردی؛ کیشیلیغینین تؤکولمهسی مسئلهسی بئینیندن کئچیردهرهک، اؤزونو بیلمهمزلیگه ویریب، تئز آلمایا بیر دادلی دوزلو دیش ویریب یالاندان ؛ آلما یئییب لذت آپارانلاری یامسیلایاراق:
" بهبه ، گؤر نه یئمهلی دی" مامانیسینا دئدی.
{ سون }