اردوغان ؛ تورکجه و فلسفه اوزره دارتیشمالار
تورکییهده اردوغان کیمی دیکتاتور دا دئمهسهک، اؤزونه قاپالی بیریسینین، عدالت و قالخینما پارتیاسی بیچیمینده اوسته گلمهسی سونوجوندا، تورکییه توپلوموندا بیر چوخ دهییشیملره ندهن اولدو. اردوغان ائکونومیک چالیشمالاردان باشلاییب تورکییهنین دئمهک اولار پوزقون دوروملارین آریدیب (دوزلدیب،تمیزلهییب) گونو گوندن گلیشمهسینه دوغرو یول آچدیر. بونون یانی سیرا تورکییه کوتلهسی وریندن اؤزللیکله تورکیهنین آشاغا قاتمانیلا(طبقهسی) بیرگه بیر سیرا اورتا قاتمانی و دینچی قیسیملری آراسیندا دا اؤزونه اؤزل یئر آچا بیلدی. بوردا دئمهلی یم کی قاتمان تام آنلامیلا تورکییه کوتلهسینی، اؤز ایچینده قاپسیا بیلَن بیر سؤزجوک ساییلمیر؛ نیه کی بیر چوخ اوزمانلارین دئدیکلرینه گؤره تورکییه ده، ایران کیمی دئمهک اولار قاتمانسیز بیر توپلوما یییهدیر.
اردوغان رئفورمچولوغو تورکییهنین گلهجهگه باخیش آچیسینی دهییشدیریب بو یئنی باخیشلار چرچیوهسینده یئنی ایستکلر اورتایا قویدو. ائورنسل (جهانی) باخیشلارینین دهییشمهسی اساسیندا بؤلگهسل گؤروشلرینی ده دهییشدیردیرلر. تورکییهنین ایچ سیاستین قازانان اردوغان، اورتادوغونون (خاورمیانه) دا سون سؤزونو دئمهک ایستهدی. آنجاق ایدولوژیک باخیشلارینا گؤره بیر چوخ متحدلرینی الدن وئریب، دیش(ائشیک) سیاستینده، بوتون دایاندیغی چرچووالاردان گئری چکیلمهک زوروندا قالدی. میصردن باشلا سوریهدن عراغا کیمی بؤیوک اودوزانلارین سیراسیندا دایانانلارین بیریسی تورکییه اولدو. "عرب باهاری" دئدیگیمیز بوتون آختا دئوریملره ائگهمنلیک ائتمهک ایستهین تورکییه، بو سیاستلری اساسیندا تورکییهیه قارشی یؤنهلیک چالیشان مئدیالار پروپاقانداسی آراجیلا ایچ چاخلانیشینا دا نَدن اولدو. و بو باشاریسیزلیق اردوغانین تورکییهنین ایچهریسینده دیکتاتورجا داورانیشلارین، داها یوکسهگه قالدیردی.
بو نئچه ایلده اردوغان بیر چوخ ساحهلرده دهییشیملره ال قویموشدور. أن باشدا چؤزوم سورهجی دئییلن بیر گلیشمهیی اورتایا قویدو، بیر نئچه آنا یاسا دهییشیکلیگی و حقوق آلانیندا دا دهییشمهلره اوز گهتیرمیشدیر. سون دانیشیقلارینین بیریسینده " دیل دئوریمی"-نه قارشی چیخیب دیلی هدفه آلاراق " تورکجه ایله فلسفه یاپیلماز" سؤزونو اورتایا قویموشدور. آتاتورک قوران جومهوریتین اساسلارینین بیریسی اولان تورکجهنی رد ائدیب عوثمانلیجانی ساوونموشدور. و بئله ایفاده ائتمیشدیر کی فلسفه یاپماق ایستهین یا عوثمانلیجانی دوزگون بیلمهلی دیر یادا اینگیلیزجهنی. بو اوزدن بو سؤزلره تپگی اولاراق بیر چوخ بیلیم آدامی و آکادئمیک اوزمانلار وریندن قینانیب ائلیشدیریلمیشدیر. "ائفدال سئوینجلی: دیل دئوریمی تورکجهیه مینلرجه سؤز(کلمه) قازاندیرمیشدیر " دئیه ایفاده ائدن تورک دیلینین اؤیرتمنی "جومهمور باشخانی تورکجهنی یاخشی بیلمهییر. تورکجهنی عربجه ایله قاریشدیریر آنجاق عربجهنی ده بیلمهییر" دئمیشدی.
تورکییهنین فلسفه درنهگی وریندن ده تپگیلر گلدی و بو سؤزون اساس سیز اولدوغونو آچیقلادیرلار. آنجاق بیر نئچه بیلیم آدامی دا تورکییهده واراولان بوگونکو تورکجهنی "آختا" دئییمی ایله دهیرلندیریب بیر تههَر اردوغانا قاتیلمیشدیرلار.
تورکجه آتاتورکون تاساریلادیغی یئنی جمهورییتین تمللریندن بیریسی ساییلیر و سون 90 ایلده تورکجه دیل قورومو بودیلین زنگینلشمهسینده دهیرلی ایشلر گؤروب، آددیملار آتماغا باشاریلی اولموشلاردیر. آنجاق بو دارتیشمالارا باخمیاراق اردوغان یئنه بو قونویا دا ایدولوژیک اولاراق یاناشیب اؤز اینانجلارینا آیقیری(ضد) اولان فلسفه پاپماق کیمی دئییمی اورتایا قویموشدور. نیه کی اردوغانین اینانجلارینا باخاراق "حیکمت" یئرینه فلسفه سؤزون قوللانیشی سؤزونون آرخاسیندا باشقا آماجینین اولدوغونو اورتایا چیخاردیر. اردوغانین فلسفه دردی دئییل هر هانسی آراجیلا اولور اولسون اؤز ایدولوژیک آماجینی سونوجا وارماسی اؤنملی اولدوغودور کی بو اساسدا بئلنچی ایفادهلری اورتالیغا بوراخیر.
فلسفه سؤیلملرینی اورتایا قویا بیلن بیر فیلوزوف (فیلسوف) اؤنجهلیکله یارادیجیلیق یاپماق ایستهدیگی دیلیی بیر دیلچی کیمی بیلمهگی گرهکلی دیر. نیه کی فلسفه دیلیایله آنلاتماغا چالیشان فیلوزوف دیلی دوزگون بیلمهدیگینه گؤره یئرینده آخسارلیقلارلا راستلاشیب آنلاییش فرقینه وارماغا دا بیله، یؤنلمهک زوروندا قالاجاغی قاچیریلماز اولاجاقدیر. دیلی آنلایان فیلوزوف یئرهل و ساوسال (فلسفیسل) یئنی سؤزجوکلری یارالدا بیلهجهک گوجونه یییه اولا بیلهجهکدیر. اردوغانین بو سؤزلری تورکجهیه و تورکجهنین اوغروندا چالیشان شخصلر و قوروملارا بیر اویاری کیمی اولا بیلَر. نیه کی بیر چوخ دیلچینین دئدیکلرینه گؤره دیلی دیلچیلر سؤزجوک یاراتماغیلان قورویوب ساخلیا بیلمزلر؛ بلکه دیلی کوتله قورویار. کوتله آراسیندا دانیشیلان دیل و باشقا دیللرله آل وئرده اولان دیل اؤز تمل قوراللارین و یاپیلارین قورویوب ساخلیا بیلدیگینده، او دیلین قورونوب ساخلانمیشدیر دئمهگینی ایدیعا ائده بیلهریک.
6/10/93
یازار: حامید مورسلی