بیزیم نوعی اینسانیمیز

ایکی آیاقلی، جانلی اولاراق اینسان آدلانانین وارلیغی‌نین بینئوره‌سی دوز اولماسا، دوشونجه‌سی دوغروجا بیچیملنمه‌سه، یاشاییشیندان اوماجاقلاری بللی اولماسا، اینسان حاقلارینا دیلده دئییل عملده سایقی دورماسا، ماکیاوئلیستی دوشونجه‌لرینه یییه‌له‌نیرسه ، آشیری شریعت‌چی یا آشیری آتئیست اولورسا، بیر گوج ألده ائتدیکدن سونرا سادجه بیرئی‌سل عقده‌لرینی قاباردیب و سادجه اونلارین اولاشیلماسی اوغروندا چالیشماغی اولورسا، منافع أسینتیلری هانسی یؤندن أسیرلرسه او یؤنه ساری اوز دؤنده‌ریرسه، آلینماق دردینی چؤزمک اوچون هرهانسی قاپینی چالیب اورایا سیغینماقدان واز گئچمیرسه، اخلاق قوراللارینی اؤزونو گووه‌نلی ساندیغی یئرده آیاغی آلتینا آتیرسا، یاشامیندا یاشاماغینا بیله فلسفه‌سی اولمورسا، دالغالار اوزه‌رینده چؤپ کیمی، کؤپوک کیمی بوردان اورایا، او داشدان اوبیریسی داشا چیرپیلیب، بو ألدن او آغیزا قالیب، سونو بوشلوق، یوخلوق، ایزسیزلیک کیمی‌یه چاتیب، سانکی یوخموش کیمی دورومونا یئتیشمه‌سی قاچیلماز اولاجاقدیر.

بی‌بیم گلدی- فیلم

یؤنتمنی آلمانیا دوغوملوسو أرهان کوزان (Erhan Kozan) ایمضالی اولان، "بی‌بیم گلدی Halam Geldi" فیلمی، بیرچوخ اؤدوله لاییق گؤرونن فیلم‌لر سیراسیندا دایانیر. قوزئی قیبریس تورک جومهورییتی‌نین روم کندی (کؤیو) اولان لیمیا (لیمپیا) سینیریندا یئر آلان آکینجالار(Akınılar) کندینده چَکیلن فیلمده أذان سَس‌لری، کئلیسا زنگی، تورک موزیکی و یونان مئلودی‌لری فیلمین دریندن آنلانماسی و ایزله‌ییجی‌نین فیلمدن ائتکی‌لنمه‌سی سونوجونا یاردیمچی اولورلار. اوُچ اوشاغین دیراما حئکایه‌سی، 3 اوشاق هله 13 یاشیندادیرلار و اوچونون ده باش یازیلاری عئینی دیر. موکممل بیر دیرام فیلمی؛ ایران، تورکیه و دونیانین بیر چوخ اؤلکه‌سینین قانایان یاراسی اولان "قیز اوشاقلاری‌نین ائولی‌لی‌یی" حاقدا گؤزل چکیلی بیر فیلم. باشدان أته‌یه آغری، سیزی، درد. قادینا قارشی ظولم، اوشاقکن گَلینلیک، حاقسیزلیق، ساوادسیزلیق، کور قورووملار، یئترسیز و بوشلوقلارلا دولو اولان یاسالار و ساختا ایناملارین دوستاقی اولماقلیق. نورمال یاشامین گونده‌لیک آغیرلیغینین آلتیندا قالیب چابالاماق. سئودیکلرینه چاتماماق، زامانسیز اؤلوم، آیریلیق، نیفرت. سینیر، سیاست، ساواش.

احمد شاملودان چئویردییم بیر شعر

احمد شاملودان چئویردییم بیر شعر:

گؤردویوم أن گؤزل اینسانلار
آلاگؤزلو دئییل‌دیلر
اوجا بویلو
لؤح دوداق
توکلری ساریمتیل،
هئچ بیریسی
أن گؤزل دئییل‌لر.
آدلیم برندلرین مودئل‌لری
أن گؤزل دئییل‌لر؛

به بهانه توهین نژادپرستانه گروه ول‌شدگان به ملت تورک

:::به بهانه توهین نژادپرستانه گروه ول‌شدگان به ملت تورک:::

سال دوم دانشگاه بودم؛ یک ترم مجبور بودم خوابگاهی شوم. خوابگاهی که قبل از آن در دوران دبیرستان و پیش دانشگاهی تجربه‌اش کرده بودم و به نوعی با بسیاری از احساسات دوری از خانواده، دلتنگی، تنهایی و بسیاری از مشکلات از این دست کنار آمده بودم. ولی تنها فرق خوابگاه دانشگاه با خوابگاه مدرسه وجود دانشجویان و افراد مختلف از قومیت‌های مختلف ساکن در جغرافیای ایران بود. در بین دانشجویان تورک و فارس و کرد و ترکمن و عرب و لر بود، در حالت کلی همه بودند. در آن سال با افراد بسیاری آشنا شدم و با افراد بسیاری رابطه دوستی برقرار کردم. یکی از این افراد "بابک" نامی بود از کرج. چون با دوستان بابک هم اتاقی بودم لذا ارتباط و گفت و شنود با بابک هم جزو جدایی ناپذیر روزهای خوابگاه بود؛ کمی که با بابک صمیمی شدم متوجه شدم بابک اصالتا از پدری ترک و مادری فارس می‌باشد ولی بابک تنها زبان فارسی را یاد گرفته بود و اصلا زبان ترکی را متوجه هم نمی‌شد

باز تعریف هویت

به زعم من نقد یک اندیشه و بینش با نقد فرد یا افراد مقید به آن اندیشه باهم فرقی اساسی دارند؛ شاید ایده آل تیپی که ما بخواهیم در بحث چیستی جریان هویت خواه ترک دنبال آن باشیم وجود ندارد ولی اگر کمی جانب انصاف و عدالت را نگه داریم باز می توانیم به حقیقتی واقعی و دربرگیرنده ذات این جریان دست یابیم.
مسئله اساسی در این باز تعریف برای خودمان بحث هویت است که باید درست و از کانال واقعی آن وارد شویم وگرنه احتمال به خطا رفتنمان بالا خواهد رفت. در تعریف این هویت زبان، تاریخ، جغرافیای ملی، اخلاق، عقلانیت، فرهنگ، دین، حکومت های حاکمه، رسانه، سیستم آموزشی و مسائلی از این دست باید به طور دقیق بررسی و لحاظ گردند.
به نوعی با توجه به هویت تعریف شده بالا در تبیین هدف خود باید به سوالات: چه می‌خواهیم؟ چه زمانی/مکانی می‌خواهیم؟ چگونه و با چه ابزارهایی می خواهیم؟ جواب بدهیم وگرنه تحلیل و حتی ذهنیتمان به خطا خواهد رفت.
توجه به دو نکته ضروری است: آذربایجان دیگر دوره‌ی انکار هویتی و ائتنیکی خود را پشت سر گذاشته است؛ حاکیمت و اقتدار مرکزی به نوعی وابسته و نیازمند به این "هستی" یا وارلیق (هستی آذربایجان و ترکهای آذربایجان) می‌باشد.
بر این اساس هم مدریت هست هم مدیریت شونده؛ ما باید تصمیم بگیریم می‌خواهیم کدام یک از اینها را انتخاب نماییم؛ با چنین رویکردی نگاه به درون و خودمان صد در صد راهگشا خواهد بود و نگاه به بیرونمان شاید ما را از مسیر واقعیمان دور کند.

پی نوشت: کامنت من در جواب یک دوست فیس بوکی که با کمی تغییر و بدون مخاطب قرار دادن فردی ارائه شد.

سیستئم گوجونه یییه‌له‌نن‌لر

گوج قایناقلارینا یییه‌له‌نن کیمسه‌لر گونو گوندن بو أللرینده اولان گوجدن یارارلانیب گئرچه‌یی مصلحته قوربان وئریب، بو یانغیلاری داها درینله‌شه‌جک.
بیر نئچه ایل اؤنجه ماراغا بیلیم یوردوندا اؤیرنجی اولدوغومدان بری بیلیم یوردوندا سوروملو (مسئول) آدینا چالیشان بیر چوخ اینسانلا تانیش اولدوم. آذربایجان تانیتیم اوجاغینین بیر اویه‌سی اولاراق اونلارلا ایلگیده اولماق زوروندایدیم. چوخ زامان اؤنجه‌دن بیزدن اولان اؤن یارغیلاریندان دولایی، گؤزلرینده اولان مات گؤزلوکلردن دولایی، اؤزلرینی بیزیم دوشونجه‌میزین یؤنه‌تیجیسی اولدوقلارینی ساندیقلاریندان دولایی، چوخراق دارتیشمالاریمیز اوزونا چکیب سونوندا أللری اوزولوب هر هانسی مدنی و منطقی دانیشمامیزین قاباغینا بیر سؤز اورتایا قویا بیلمه‌ین ایش باشیندا اوتوردولموشلار، زوراکیلیغا قاپانیب "داها قونو قاپانیب" " بو سؤز بیتدی" "همان کی بیز دئدیک اونو ائده‌جک سیز" "بو ایشی گؤرسز توبیخ اولاجاقسیز" "دوشمان جیبهه‌سینده دایانماق ایسته‌میرسینیزسه بیزیم سؤزوموزه باخین" و بونلارا بنزر منطیق‌سیز و اصولسوز سؤزلر دئییب "بیر منم بیر باغداددا کور خلیفه" دئییمینی ثبوتلاردیلار. بیز ایسه بیرجای چابالادیغیمیزدان سونرا أل-آیاغیمیز هر یئردن اوزولوب کؤنوللو اولاراق بونو ایسته‌مه‌‍دن بو حاقسیزلیغا قاتلاشماق زوروندا قالاردیق.
اوجاغین بیر خبری بولتنی واریدی، بیر گون ایش اورا چاتدی بیلیم یوردونون همین سوروملولاریندان بیریسی بیزه بؤیوک ألیشدیریسی بو اولدو: سیز ندن بیزیم (حاکیمیتین) گلیشدیغیمیز گوجلندیییمیز قونولاردان یازیب رئکلام ائتمه‌ییرسیز؟ اؤرنه‌یک ایسته‌یه‌نده "مردم سالاری دینی" "نانو و اوزای بیلیمی ساحه‌لرینده گلیشمه‌لر" "توپلومسال عدالت" چئشیدلی کندلر و شهرلرین آوادانلیغی اوچون یاپیلان ایشلر" و بونلارا بنزر آخسارلیقلاری گؤزده اولان سؤزلری اورتایا آتماقلا سانکی بیزیم گؤره‌ویمیز اونلاری رکلام ائتمک اؤته یاندان باشقا آخسارلیقلاری اؤرت باسدیر ائدیب اوزده تانیمادیغیمیز دوشمان دئییلن‌لرین ده‌ییرمانملارینا سو آختیرمایاق. بئلنچی بیر توپلومدا و بئلنچی سیاست‌لر اوزده دوزنله‌نن سیستم و اونون قوروجولاری داها مسئله‌لرین چؤزمک یولونو دئییل مسئله‌لرین اوزلرینی سیلمه‌ک پئشینده اولاجاقلاری قاچیریلماز اولاجاق. بو سیستئمده گوج قایناقلارینا یییه‌له‌نن کیمسه‌لر ایسه گونو گوندن زایلاشیب فسادلار تؤره‌ده‌جک‌لر. سیستئمین تعریفله‌دیگی أساس‌لارا دایاناراق اؤت باسدیرمالار چوخالیب ایچه‌ریدن زایلامالار گونو گوندن داها چوخ آرتاجاق.

أتک یازی: سانیرام بو یازی ناقیصدی هله. بیر ده بونو میللی مسئله‌میز و اؤز سیویل حرکتیمیزه ده یانسیدیب نقدلر و ألیشدیری‌لر یازماق اولار.

جک نیکولسون

جک نیکولسون، 78 یاشیندا

بوگون سینئما دونیاسینین دئو آدلاریندان بیریسی اولان جک نیکولسونون دوغوم گونودور.
) John Joseph "Jack" Nicholsonدوغوم گونو 22 نئیسان 1937، نیویورک)،  آمئریکا سینماسی‌نین اونلو اویونجوسودور. نیکولسون سینمانین أن ائتکیلی و أن یاخشی اویونچولاریندان بیریدیر. نیکولسون دوغولدوغوندا آناسی نیویورک'دا شو قیرل (Show girl) اولاراق چالیشماقدایدی. کیچیکلییینده بؤیوک ننه‌سینی و بؤیوک باباسینی گئرچک آناسی و باباسی اولدوغونو ظن ائتدی. نئپتون شهرینده بؤیودو، نیوجئرسی ایالتینده کاتولیک اولاراق یئتیشتیریلدی. بیر آرخاداشینین اؤلوموندن سونرا یاستیغینین آلتیندا چَکیش(چکش)-له یوخلاماغا باشلادی. ائوینده پولانسکی‌یه تجاووز ایددیاسی ایله توتوقلاندی. و...

آدای گؤستریلدییی 12 اوسکار اؤدولونون 3'ونو قازانمیشدیر. بو دالدا 3 اؤدول قازانان ایکی ایسیمدن بیریدیر. اوبیریسی ایسه دانیئل دای-لویس 'دیر. آیریجا 16 دفعه آدای گؤستریلدییی آلتین کوره اؤدولونون 7'سینی قازانمیشدیر. ایکی دفعه أن یاخشی اویونچو سئچیلمیشدیر. 1994 ایلینده آمریکا فیلم ائنستیتوسوندان "عؤمور بویو باشاری اؤدولو"-نو آلاراق، بو اؤدولو آلان أن گنج اویونچو عونوانینی قازانمیشدیر.

*****

قومرونون یوواسی‌نین اوزه‌رینده اوچوش  One Flew Over the Cuckoo's nest  یا  دَلی قفسدن اوچدور!

قومورو (فاخته) چیخارتدیغی سسیندن دولایی اینگیلیزجه‌ده "کوکو" آدیلا تانیملانیب. اونو بلکی جیزگی فیلم‌لرینده ساعات 12 اولدوغوندا ساعاتدان ائشیگه چیخیب کوکو-کوکو دئمه‌سی ایله خاطیرلاییرسینیز. بو قوشون یاشامی و ائوریمی(تکامل) کندی نسلینی قوروماغی اوچون چوخ ایلگینج دیر. بو قوش دوغادا یووا سالماز، آنجاق کندی یومورتاسینی باشقا تیره‌دن اولان قوشلارین یووالاریندا یومورتایار. یووا یییه‌سی اولان قوش ایسه بو اولایی بیلمزدن جوجه‌نی یومورتادان چیخاردیب، قومورونون جوجه‌سینی یئدیردیب بؤیودر.

بللی دئییل، بلکی او عاییه‌لرده کی دلیجه‌لی بیریسی اولسا عاییله‌سی اونو اورادا قورویوب پرستارلیق ائدیلسین دئیه دلی‌خانایا تاپشیرارلار؛ اولا بیلسین بو رومانین یازاری بوندان دولایی بو آدی سئچیب. فیلمین باشلانغیجی گونشین باتیشی ایله باشلانیب و اونون دوغوشو ایله سونوا چاتیر. دئمک اولار بو یانی مک مورفی(جک نیکولسون) اونلارین (دلی خانادا اولانلارین) قارشیسینا یئنی یول و یئنی باشلانغیج آچدیغینی گؤسته‌ریر.

50 ایلدن آرتیق سینئمادا اولان نیکولسون بیرچوخ چئشیدلی سینئما طورلرینده (ژانرهای سینمایی) اویونچولوق ائدن آز سایدا گؤرونن اویونچولارداندیر: کمدی، وئستئرن، درام، قورخو، بیلیم‌سل- فانتاستیک و...

آرتیرمالی بوکی آمئریکانین گوجلو اویونچوسو 60 دنه‌دن آرتیق فیلمده اویونچولوق ائدیب دیر.

قایناقچالار :

1- تورکجه ویکیپئدیا

2- کافه سینما

 

یازار: حامید مورسلی 2/2/94

حامید و ناغیللاری

حامید و ناغیللاری :D

دونن آتام و قارداشیملا بیرلیکده چؤلوموزده ایشله‌ییردیک، او "بوببو و بالالارینین" ناغیلینا تای  بیز ده هر یئره گئتسک بیر سورو چؤزولمه‌میش مسئله‌لریمیزدن دانیشماغا باشلاریق و یازیلمامیش گؤرَو یاسامیزی یئرینه یئتیرمک آماجیلا هر کسیله دارتیشماغا گیریب بحث ائده‌ریک!

 آنجاق من ده آتاملا بیرلیکده اولدوغومدا گؤره، اونونلا گونده‌کی کیمی باشلامیشدیم بحثه و "نیه"لری بیر بیریسینین اوجونا دویونله‌مه‌یه! ائله همین حالدا آتاما 2050دن بیر ساو (مئساژ) گلدی؛

آتام باشلادی اوجا سسیله هؤججوله‌یه هؤججوله‌یه اوخوماغا:

" آموزش تورکی آذربایجانی

Türkcə yazaq

Türkcə oxuyaq

و ... "

ایشی بیلجک تئز موبایلینی جیبینه یئرلشدیره‌رک ؛ " اوغلان بو همراه اووله‌ده نفوذ ائله‌ییب‌سیز ها!" دئدی !

من ایسه آز گتیرمه‌ییب قاققیلدایاراق؛ "هله هاراسیدی ایشیمیزین اوولیدی " دئدیم!

(بیر ایل اؤنجه‌یه عایید دیر)