شیخ محمد خیابانی
بوگون تاریخ صحیفه‌لرینده شئیخ محمد
خیابانی‌نین شهادتی‌نین ایل دؤنومونه آداقلانیب.
محمد خیابانی 1259-جی گونش ایلینده گونئین (شبسترین) خامنه آدلی
کندینده آنادان اولدو. ایلکین تحصیلاتی آلدیغیندان سونرا فقه و نجوم کیمی بیلگیلری
ابولحسن انگجی و میرزا عبدالعلی دن اؤیرنمه‌یه باشلاییب
سونرا اؤیرتمه‌نلیگه مشغول اولدو.
گونش ایلینین 1285
ایلینده مشروطه حرکاتینین اوغورا ساری یاناشمالاریلا بیرگه شئیخ محمد خیابانی‌نین
ده یاشامیندا درین ائتکی‌لر بیراخیب اونو یئنی بیر آشامایا سوره‌کله‌دی. همین
دؤورده تبریزین حیصارلانماسیندا اونون مودافیعه‌سینده درین روللار اوینادی .همین
او دؤنه‌ده ایران آدلانان اؤلکه‌نین دوروملاری روسیا ، انگیلیستان و آلمانیا کیمی
اؤلکه‌لرین موداخیله‌سیله چوخ پوزقون و دارماداغین ایدی.
محمد علی شاهین
تاختدان دوشمه‌سیله یاناشی شئیخ محمد خیابانی 30 یاشیندا آذربایجان ایالتینین
نوماینده‌سی کیمی مجلس شورای میللی‌یه یول تاپدی. ایکینجی مجلیس‌ده روسیانین
اولتیماتومونا قارشی چیخدی و اینگیلیستانلا وثوق الدوله آراسیندا اولان سؤمورگه‌چی
1919 آدلی قراردادلا موباریزه‌یه باشلادی. ایراندا اولان سیستئمین بوتون
آخسارلیقلارینی دویوب مرکزی حؤکومتین چیخارسیزلیغینا گؤره؛ ایراندا تمل بیر ایچ
یاپیلارینین دییشمه‌سینه باشلایب جان آتدی. بوتون سؤمورگه‌چیلیک سیاستینه قارشی
ایدی و ائشیکدن گله‌ن اللری قیرماغا چالیشیردی. بو اوزدن قاجار حاکیمیتی 1919
میلادی قراردادین قبول ائتدیگینده، تبریزده قیام ائله‌ییب و آزادیستان آدلی بیر
جنبشین تملین قوردو.
1299-جی گونش ایلینین فروردین آیی‌نین 17سی
تبریزین بوتون قوروملار و سازمانلارین اله کئچیدیب شهری الینه آلدی، جمهوری
آزادیستان آدلی حؤکومتی 5 آی آیاقدا قالا بیلیب تام گوجویله باسقیلارین قارشیسیندا
دیره‌ندی. آنجاق بیر اؤز آداملاری و ایچه‌ریسیندن خیانت اساسیندا مرکزی دئولتین
قزاخلاری شهری یئنیدن اله کئچیرده بیلدیلر کی سونونودا آزادیستان قیامی سینیب
داغیلدی.
1299-جی گونش ایلینین شهریور آیی‌نین 22-نجی گونونده قزاقلار
مخبرالسطنه، مشیرالدوله‌نین گؤندردیگی اؤزل شخصین فرمانیلا شئیخ محمد خیابانی‌نی
شهادته یئتیریب قیسادا اولسا بیر چالیشقان و دولو آلچاق اوجالی حیاتینا سون
قویدولار. تبریزده حمزه آدلی مزارلیقدا تورپاغا تاپیشیریلدی ،آنجاق سونرالار او
مزارلیق مکتبه چئویریلدیگینده اؤز عاییله‌سی وریندن تبریزدن تئهرانا کؤچورولدو؛
ایندی ده کی وار ستار خانین مزارینین بیر نئچه مئتیر آرالیغیندا تورپاغا
تاپیشیریلیب.آنجاق نه یازیق کی هئچ بوگونده او بؤیوک اینسانین دیه‌ری قدر ارزیش
وئریلمیر و بوگون اولان مزارینادا هر بیر یؤنویله سایقیسیزلیق ائدیرلر !
* آرتیرمالی بو کی شئیخ محمد خیابانی اؤزون ایسلامچی بیر دئموکرات
تانیملادیردی.
22 شهریور 93
